Adoptie van ons Indisch & Moluks Gedenkteken
Tijdens de Bayeux reis in september 2022, sprak ik met docent Mens & Maatschappij mevrouw Mariëlle Anthonie, van de Yuverta school Eindhoven. Stichting 18 September organiseert de jaarlijkse reis naar Bayeux in Normandië, met een honderdtal middelbare scholieren uit Eindhoven. Frank van Dijk (Secr.) St 18 Sept begeleidt met een team van nog 4 begeleiders, reeds enkele jaren deze reis. Bayeux in Normandië was de eerste stad die door de geallieerden tijdens WO II werd bevrijd. Frank van Dijk die alom bekend is met de materie van/over WO II, mocht ik tijdens deze reis assisteren. Het bleek een mooie constructie te zijn; Frank bezit de kennis van/over WO II, terwijl ik wat kennis bezit over WO II in de Pacific (zuid oost Azië).
Doel van deze reis is o.a. de leerlingen kennis te laten maken met de invasie door de geallieerden, destijds op 6 juni 1944 (D Day). De locaties van weleer, waar hevig werd gevochten, worden bezocht om inzicht te kunnen krijgen hoe het uitgevoerd werd en door wie; ondersteund door het bezoeken van museum en begraafplaatsen, van zowel geallieerden als Duitse slachtoffers. Vele leerlingen die meegaan hebben wel een familielid die de oorlog destijds hebben meegemaakt.
De busreis eindigt op 18 Sept. in Borkel en Schaft, waar wij ons in historische auto's verplaatsen naar het 18 Septemberplein in Eindhoven, om uiteindelijk in defilé op het Stadhuisplein te eindigen. Daar wordt het Bevrijdingsvuur aangestoken door de Burgemeester. Het Bevrijdingsvuur is vanuit Bayeux meegenomen door een twintigtal wielrenners die zowel heen als terug, in estafette, deze grote afstand overbruggen. Het Bevrijdingsvuur wordt ieder jaar vanuit Bayeux op de renfiets naar Eindhoven gebracht. Het Bevrijdingsvuur wordt na de festiviteit, brandend gehouden in de Catharinakerk. Eind april van het volgend jaar wordt dit Bevrijdingsvuur door een estafetteploeg uit Wageningen opgehaald en op 4 mei na de Herdenkingsplechtigheid in Wageningen door estafettelopers uit heel Nederland opgehaald.
Toen ik mevrouw Mariëlle Anthonie vertelde dat ik eveneens voorzitter ben van onze Stichting en onze slogan opnoemde (Eren, Verbinden, Meedoen en Doorgeven), reageerde enthousiast. Zij bevestigde mijn verhaal dat wij onze verhalen moeten blijven vertellen, opdat onze afkomst en de offers van onze (ouders en grootouders) niet worden vergeten. Ik opperde mijn wens om ons Gedenkteken door een school te laten adopteren en daardoor aandacht en continuïteit te kunnen genereren. Haar reactie was direct positief en na een uitvoerig gesprek over het ''hoe en waarom'' te hebben gehad met de Directie van het Yuverta Lyceum, is besloten om dit op 12 Juli 2023 te doen. De adoptie van het Gedenkteken is een aanvulling op de lessencyclus ‘internationaliserend onderwijs’ als onderdeel van de geschiedenislessen over het voormalig Nederlands Indië (Indonesië). Op deze wijze hebben wij een win-win situatie gecreëerd, met dank aan de Directie en initiatiefneemster mevrouw Mariëlle Anthonie (Docent Mens & Maatschappij).
Wij als Stichting trachten hiermee weer enige aandacht van de media te verkrijgen, terwijl Yuverta een vaste locatie heeft waar zij met hun leerlingen naar toe kunnen gaan als praktisch verlengstuk van de geschiedenis lessen.
Op woensdag morgen 12 juli 2023 om 09.45 togen een twintigtal leerlingen van de Yuverta school richting Woonzorg Vitalis Peppelrode te Eindhoven o.l.v. docent Mens en Maatschappij, mevr. Mariëlle Anthonie. Met de leerlingen waren naast enkele ouders van leerlingen eveneens twee docenten meegekomen. De groep werd door voorzitter Roy Meelhuysen ontvangen en geïnformeerd over het ''waarom'' van het Gedenkteken. Hij begon met de vraag of iemand wist waar Indonesië op de wereldbol ligt. Het duurde een tijdje voordat iemand het juiste antwoord gaf; uiteindelijk werd vastgesteld dat het ergens boven Nieuw Zeeland ligt. De volgende vragen waren:'' Hoe heette het land vroeger ?" en "Wat was het van Nederland ?'' en ''Hoe zijn de Hollanders toen daar gekomen ?''. De reactie op deze vragen waren voorspelbaar; ze hadden geen idee. Dat is logisch omdat er op school geen aandacht aan dat onderwerp wordt gegeven. Nu met deze nieuwe lessencyclus (idee van prof. dr. Jet Bussemakers, voormalig Min. van OCW) komt er hopelijk wat licht in die aloude duisternis.
Na deze informatie verplaatste de groep zich naar ''Ons Carrousel'', de ontmoetingsruimte van de Woonzorg Peppelrode, waar een tiental senioren van Molukse - en Indisch Nederlandse afkomst met de daarbij behorende mantelzorgers, hen opwachtte. De zaal is ingedeeld rondom een grote ronde tafel waar eenieder aanzat. Bij binnenkomst werden zij onthaald met (Indische) spekkoek, rozenstroop, stroop-susu (rozenstroop aangelengd met kokosmelk), koffie of thee. Doel van deze bijeenkomst is, het kennismaken met de verhalen en de cultuur van deze Indo Europeanen, waarbij de bezoekers vragen konden stellen aan deze senioren. Roy Meelhuysen opende de bijeenkomst met een woord van welkom aan de aanwezige senioren en dankte hen voor hun aanwezigheid. Het idee dat (vreemde) jongeren hen vragen zouden stellen over hun Indië tijd, maakte hen enigszins bang en onzeker. Roy verzocht hen hun harten te openen en de diepe innerlijke wonden van weleer even te vergeten, zo ook het ''Indische Zwijgen'' te doorbreken, want refereerde hij '' Ons verhaal en uw geleden leed moeten doorverteld worden''. Het duurt niet lang meer of wij bestaan niet meer door de verregaande assimilatie zoals ook ons geboorteland Nederlands Indië niet meer bestaat. Dat zou heel jammer zijn" eindigde Roy zijn inleiding.
Er werd vervolgens aangevangen met het voorlezen van een gedicht ''In den vreemde ben ik gebleven'', door mevr. Jolanda van der Heijden (medewerker van Peppelrode). Daarna vertelde mevr. Charlotte Johan het hartverscheurende verhaal over haar bootreis van Indonesië naar Nederland. Het was muisstil in de zaal en om het ijs daarna te breken werd overgegaan tot het zingen van korte oude kinderliedjes uit de Indië tijd. Met het tonen van de uitgedeelde tekeningen uit die tijd, werd verteld over de mooie periode van vóór de oorlog en over onze cultuur. Op die manier werden de leerlingen bijgepraat en kregen zij de antwoorden op hun vragen.
Kortom, het was een hele mooie, emotionele tevens informatieve morgen, die vatbaar is voor herhalingen, gelet op het feit dat tijdens het napraten enkele leerlingen vertelden diep geraakt te zijn door de verhalen. Daarna is een Intentieverklaring opgesteld, die door beide partijen is ondertekend.
Foto's van:
- Hans van Hamersveld
- Hans van den Boogaard
